Już od ponad roku archeolodzy prowadzą badania na terenie budowy obwodnicy Pułtuska. Te szeroko zakrojone prace realizowane są na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Warszawie.
Wojny napoleońskie
Pierwszy etap badań polegał na przeprowadzenie prac nieinwazyjnych na terenie Bitwy pod Pułtuskiem, gdzie w 1806 roku, podczas wojen napoleońskich starły się wojska francuskie z wojskami rosyjskimi. W wyniku prac wyznaczono szereg obszarów, które w późniejszym czasie zostały zweryfikowane metodami wykopaliskowymi. Bitwa ta jest upamiętniona na Łuku Triumfalnym w Paryżu.
Efektem tych prac jest odkrycie m.in. mogiły zbiorowej żołnierzy rosyjskich, którzy tuż po konfrontacji zostali pośpiesznie pochowani. W grobach odkryto szczątki kilkudziesięciu poległych, zachowały się również guziki od umundurowania oraz kule muszkietowe.
Okres pradziejowy
Ponadto archeolodzy przeprowadzili badania sondażowe, które pozwoliły wytypować kilka stanowisk archeologicznych do kompleksowych badań wykopaliskowych. W miejscowości Kacice, podczas wykopalisk odkryto pozostałości dużej osady, którą zamieszkiwała ludność związana z kulturą łużycką oraz kulturą przeworską. Efekt badań to kilkaset tzw. obiektów archeologicznych, czyli śladów konstrukcji zagłębionych w ziemię, kilka tysięcy fragmentów naczyń ceramicznych, narzędzia kamienne czy kości zwierzęce.
Badania na stanowisku w Kacicach pozwoliły również odkryć cmentarzysko z grobami ciałopalnymi, złożonymi w wykopanych jamach grobowych. Szczątki zmarłych, w postaci wyzbieranych ze stosu spalonych kości umieszczono w ziemi prawdopodobnie luźno lub w lekkich materiałach organicznych, gdyż ślady urn nie zachowały się.
Burzliwy wiek XX
Podczas prac archeolodzy często natrafiają na ślady związane z XX-wiecznymi wojnami. Począwszy od I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej z 1939 roku ale największe piętno odcisnął okres ciężkich walk Armii Czerwonej z Niemcami o uchwycenie przyczółków na Narwi, z przełomu 1944 i 1945 roku. Zidentyfikowano liczne transzeje i okopy, a ślady walk w postaci niewybuchów są dość częste.
Badania archeologiczne finansowane są przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Warszawie. Wykonawcą prac jest konsorcjum APB THOR sp. z o.o. z Gniezna, jako lider oraz Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nadzór merytoryczny sprawuje Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie.
